Iedereen heeft zo zijn favoriete club of atleet! Vele Nederlandse voetbalfans hebben seizoenskaarten, om het hele jaar door te kunnen genieten van spelerskunsten en de sfeer in het stadion. Anderen kijken graag naar hun cluppie op tv, en natuurlijk kijkt eenieder ook graag naar internationale voetbalwedstrijden.
Misschien is het nooit eerder in je opgekomen, maar die grote misser voor open doel, of andere blunders op het veld, zouden zomaar afgesproken kunnen zijn! Gelukkig verafschuwen de meeste sporters en sportfans het beïnvloeden van wedstrijden voor geld. Maar wie doet er wel aan, en komt het voor in ons land? Lees in dit artikel alles over Matchfixing!
- Wat is Matchfixing?
- Geschiedenis Matchfixing
- Komt Matchfixing in Nederland voor?
- Wie doet aan Matchfixing?
- Welke verschillende typen matchfixing kunnen we onderscheiden?
- Hoe gaan we Matchfixing tegen?
- Conclusie
- FAQ Matchfixing
Wat is Matchfixing?
Als het resultaat van een wedstrijd bepaald wordt door een deelnemer of een betrokkene die moedwillig valsspeelt, spreken we van Matchfixing, wedstrijdvervalsing of sportmanipulatie. In een rapport over Matchfixing in Nederland, beschrijven onderzoekers dit fenomeen als “manipulaties waarvan het effect op de uitkomst of het verloop van de wedstrijd vaststaat”.
Natuurlijk is Matchfixing niet alleen iets wat per se bij voetbal gebeurt, eigenlijk komt het bij iedere sport waar veel geld in omgaat voor; denk bijvoorbeeld aan bokswedstrijden of tennistoernooien. Matchfixing gaat meestal over lucratieve weddenschappen, maar lang niet altijd; al is het in mindere mate, er bestaat ook sportgemotiveerde Matchfixing.
Hierbij draait het niet om geld, maar om het verkrijgen van een sportief voordeel. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld een kwalificatie voor een competitie, of het winnen van een competitie, maar natuurlijk kan het ook gaan, om het voorkomen van een degradatie van een team.
Geschiedenis Matchfixing
Matchfixing is letterlijk zo oud als de weg naar Rome. De Grieken introduceerden de Olympische Spelen al in 776 voor Christus. Direct kwamen daar weddenschappen bij kijken, en dus ook manipulatie van sportwedstrijden. Men kon geld inzetten op hardloop- of worstelwedstrijden, maar bijvoorbeeld ook op discus werpen.
Het oudste bewijs van Matchfixing is een document uit het jaar 267; hierin staat beschreven dat de worstelaars Nicantinous en Demetrius, deelnamen aan een worstelcompetitie in het oude Egypte. Nicantinous moest de grote winnaar worden, dus van Demetrius werd verwacht, dat hij zich tijdens de wedstrijd drie keer op de grond zou laten vallen en vervolgens op zou geven. Demetrius ontving toen al een fors bedrag voor zijn verlies.
Komt Matchfixing in Nederland voor?
De Nederlandse Kansspelautoriteit heeft laten weten dat er in 2022 maar liefst 40 meldingen van Matchfixing werden gedaan, bij het meldpunt voor Matchfixing (het SBIU). Begin 2023 werd bekend dat er minstens 25 profvoetballers op eigen wedstrijden of competities hadden gewed.
Ook kwam naar voren dat drie basketbalspelers uit de Nederlandse eredivisie betaald werden om bepaalde wedstrijden te verliezen. Bovendien werd aan meerdere Dart spelers gevraagd of zij bereid waren te verliezen tegen betaling. Matchfixing is niet slechts een ‘ver-van-mijn-bedshow’, maar komt ook in Nederland voor.
Het is alweer een tijd geleden, maar in 2013 werd het onderzoek ”Matchfixing in Nederland” uitgevoerd door Tilburg University, VU Amsterdam en Ernst & Young. Voetbal, tennis, basketbal, boksen en paardenrennen werden door hen onder de loep genomen. De opdracht was te onderzoeken hoe, en in welke mate Matchfixing bij deze sporten plaatsvond, en hoe het voorkomen kon worden.
De conclusie van dit uitgebreide onderzoek was, dat Matchfixing voorkomt in ons land, maar niet heel erg vaak. Een kwart van de ondervraagde sporters waren ervan overtuigd, dat het voorkwam in hun naaste omgeving. Slechts een klein aantal kende sporters of atleten die waren benaderd door fixers, en 4% van de sporters zei zelf wel eens benaderd te zijn geworden.
Wie doet aan Matchfixing?
Matchfixing in de sport gebeurt meestal door omkoping; een keeper kan bijvoorbeeld betaald worden om een doelpunt door te laten, zoals een speler betaald kan worden om net niet te scoren. Een coach kan wellicht bijverdienen door een speler niet op te stellen; matchfixers willen dat de uitkomst van de wedstrijd vaststaat, voordat de wedstrijd begonnen is.
Vaak zit er een crimineel netwerk achter Matchfixing. Deze fiksers houden zich ook bezig met het beïnvloeden van sportwebsites. De eigenaar van een club zou natuurlijk ook een fixer kunnen zijn, en zijn spelers kunnen chanteren. Bovendien zien we, in landen waar professionele sporters veel minder betaald worden, dat het beïnvloeden van een wedstrijd een prettige aanvulling op het inkomen ven een atleet kan zijn.
Welke verschillende typen Matchfixing kunnen we onderscheiden?
We schreven eerder over het grote onderzoek in Nederland naar Matchfixing, in 2013. Uit dit onderzoek kwam naar voren, dat we onderscheid kunnen maken in vier verschillende soorten:
- Niet gokgerelateerde Matchfixing zonder omkoping of dwang. Hierin speel geld geen enkele rol, maar het doel is dan bijvoorbeeld om een kampioenschap te winnen, of ter voorkoming van een degradatie.
- Gokgerelateerde Matchfixing zonder omkoping of dwang. Spelers kunnen zelf besluiten een wedstrijd te beïnvloeden, en op deze wedstrijd gokken.
- Niet gokgerelateerde Matchfixing met omkoping of dwang. Het gaat hier niet om gokken, maar om sportief voordeel. Een speler of atleet wordt gedwongen om de wedstrijd op bepaalde manier te beïnvloeden, zodat de tegenstander bijvoorbeeld kan promoveren.
- Gokgerelateerde matchfixing met omkoping of dwang. Geld is hier het enige doel, spelers of atleten worden gedwongen of omgekocht om de wedstrijd op een bepaalde manier te beïnvloeden, zodat de uitkomst van tevoren vaststaat en er flink ingezet en gewonnen kan worden.
Hoe gaan we Matchfixing tegen?
Je zou toch denken, dat er een manier moet zijn, om Matchfixing tegen te gaan? Welnu, de organisatie die Sport in Nederland promoot – het NOC NSF – heeft inderdaad een manier gevonden om Matchfixing tegen te gaan. De KNVB en het International Olympisch Comité (IOC) hebben hieraan een grote bijdrage geleverd.
Het IOC heeft een Integrity Betting Intelligence System (IBIS) ontwikkeld, waar NOC NSF aan meedoet. Zo hebben zij directe toegang tot gegevens van verdachte signalen, die kunnen wijzen op Matchfixing, of op bijvoorbeeld illegale weddenschappen van atleten op hun eigen wedstrijden en competities.
De meeste Nederlandse competities worden in de gaten gehouden door deze zogeheten Sportradar. Signalen worden gedeeld met de politie en ook met sportbonden; zij kunnen vervolgens een onderzoek laten opstarten, via een speciale onderzoekscommissie van het Instituut voor Sportrechtspraak.
Conclusie
Sport verbindt mensen, en zou gewoon altijd eerlijk moeten zijn. Het zou toch ronduit teleurstellend zijn, om te horen dat jouw favoriete atleet of club meewerkt aan Matchfixing? Ook in ons land is er kans op wedstrijdvervalsing, en dat kan behoorlijke schade aanrichten aan clubs en competities.
Helaas zullen er altijd manieren blijven bestaan om scheidsrechters, atleten of coaches te manipuleren, zodat er grote winsten gemaakt kunnen worden door criminele organisaties. Of gewoon door mensen die nauw betrokken zijn bij een bepaalde sportwedstrijd. Het is daarom een goed idee, om iedereen die betrokken is bij sport voorlichting te geven over dit onderwerp.
FAQ Matchfixing
Bestaat Matchfixing nog steeds?
Ondanks alle maatregelen, boetes en straffen, zien we altijd nog te veel gevallen van Matchfixing voorkomen. In 2022 tijdens het WK voetbal nog. De gastheren in Qatar zouden spelers uit Ecuador willen omkopen om de openingswedstrijd Qatar – Ecuador te verliezen. Spelers zouden een slordige 11 miljoen dollar ontvangen voor een 1-0 winst voor Qatar. Blijkbaar weigerden de Ecuadorianen, want Ecuador versloeg hen met 2-0.
Valt verliezen met opzet Wedstrijdvervalsing?
Bij wedstrijdvervalsing of Matchfixing gaat het niet altijd om het moedwillig verliezen van een wedstrijd. Soms spannen coaches, en teams of spelers ook samen voor een gelijkspel of een bepaalde score, als dit voor beiden voordeel geeft. Zo kunnen beide teams soms door naar de volgende ronde in een competitie.
Wanneer is er sprake van Matchfixing?
Er is sprake van Matchfixing als iemand die nauw betrokken is bij een wedstrijd of competitie het resultaat zo kan manipuleren, dat een bepaalde weddenschap wint. Een scheidsrechter, atleet, of coach, kan dan ook – gewild of ongewild – de opdracht krijgen om bepaalde acties uit te voeren, die de wedstrijd een bepaald eindresultaat bezorgen.
Hoe kunnen we wedstrijdvervalsing voorkomen?
Het bestrijden van wedstrijdvervalsing is niet heel makkelijk. We zouden meer aan preventie van sportmanipulatie moeten doen, door alle doelgroepen, als coaches, spelers, en scheidsrechters goed te informeren over de schade die het aan kan richten.
Welke sport heeft het meest last van Matchfixing?
Tennis blijkt een van de makkelijkste sporten om te manipuleren, vooral omdat je niet met een heel team te maken hebt, maar slechts met een paar spelers. Het gebeurt echter vaker bij voetbal, al vereist dat meer organisatie. In Voetbal komen in ieder geval het vaakst verdachte wedstrijden voor.
Wij adviseren dit te doen met één van de heerlijke speciaalbiertjes van Brouwerij Allema. Zij hebben de vier bieren; Goed Huwelijk een belgische dubbel, Moeder Mooiste een weizen, Nakomertje een session pale ale en Broers Bier een Saison. Tante uit Amerika is het vijfde biertje, een American IPA.